واقعا با منکران علم و دانش گریزها چطور باید صحبت کنیم؟ از معتقدان به زمین مسطح گرفته تا منکران تغییرات اقلیمی؟ - وبلاگ تفکر برتر

به گزارش وبلاگ تفکر برتر، لی مک اینتایر یک پژوهشگر در مرکز فلسفه و تاریخ علم در دانشگاه بوستون است. او حدود سی سال است که فیلسوف علم بوده و شیفته پاسخ به این سوال است که دلیل خاص و ویژه بودن مفاهیم علمی چیست. با پاسخ به این سؤال می توانیم به شناخت بهتری از دانش برسیم، رشدش دهیم و از آن در برابر کسانی که به آن حمله می نمایند دفاع کنیم.

در چند سال گذشته، تمرکز او به طور فزاینده ای بر مشکل انکار علم بوده است. کتاب نو او تبادل نظر هایی را که او با منکران علم داشته و آنچه او در خصوص نحوه صحبت با آن ها آموخته است، بازگو می نماید.

نام کتاب او این است:

How to Talk to a Science Denier: Conversations with Flat Earthers, Climate Deniers, and Others Who Defy Reason

چگونه با یک منکر علم صحبت کنیم: تبادل نظر با باورمند زمین مسطح، منکران تغییرات اقلیمی و دیگران که از استدلال گریزان هستند.

در اینجا به صورت خلاصه به 5 مورد از مفاهیم مندرج در این کتاب اشاره می کنم:

1. همه منکران علم، یکسان عمل می نمایند و شبیه هم هستند

چه کسی منکر تغییرات اقلیمی باشد یا ضد واکسن باشد و خواه تصور کند که زمین مسطح است یا فکر کند که کرونا اصلا وجود ندارد یا ضد تکامل باشد، استراتژی استدلال یکسانی را دنبال می نماید.

سال ها پیش، دانشمندان علوم شناختی با ارائه یک طرح پنج مرحله ای به درک استراتژی استدلال معیوب در واقع تقریباً همه تفکرهای انکارگرایانه رسیدن که به صورت زیر است:

شواهد محدودی را دستچین کنید، به نظریه های توطئه اعتقاد داشته باشید، بر متخصصان جعلی تکیه کنید (و متخصصان واقعی را تحقیر کنید)، در استدلال های غیر منطقی شرکت کنید و معتقد باشید که علم باید کامل باشد (این آخری یعنی پاسخش همه وقت و همه جا قطعی باشد و نتواند با زبان احتمال سخن بگوید و اگر فرضیه ای اشتباه عایدی، ما کل فرایند علم را بکوبیم!)

مثال منکران تغییرات اقلیمی مرتب می گویند که منتظر شواهد بیشتری هستند، هر چند شواهد مربوط به گرم شدن زمین بسیار زیاد است، آنها چشمشان را روی این شواهد می بندند.

یا معتقدان به زمین مسطح که ادعا می نمایند مقامات ناسا فرود ماه یا اصلا تصویر زمین گرد را را جعل نموده اند.

یا کسانی که در برابر واکسن زدن مقاومت می نمایند و ادعا می نمایند شخصی میکروچیپ ها (ریزتراشه ها) را در واکسن های کرونا قرار داده است.

این ادعا ها دارای اشکال هستند - و می توان آن ها را با حقایق موجود رد کرد - اما این بدان معنا نیست که منکران فقط با توجه به آن حقایق، اعتقادات خود را ر ها نمایند.

در واقع، در بسیاری از موارد آن ها با استدلال علمی برخورد قبلی داشته اند، اما هنوز قانع نشده اند. چرا؟

به این دلیل است که آن ها شواهد و دیتا را می بینند، اما شیوه تفکر و استدلالشان است که می لنگد و بیشتر باید روی این بخش قضیه کار کنید.

2. این امکان وجود دارد که منکران علم نظر خود را تغییر دهند!

در سال 2019، یک مطالعه برجسته در مجله Nature Human Behavior منتشر شد که اولین شواهد تجربی را ارائه نموده بود که نشان می دهد دو استراتژی موثر برای رد بحث های منکران علم وجود دارد. منظور من این است که خود منکران علم می توانند متقاعد شوند که باور های خود را تغییر دهند.

یک استراتژی موثر رد محتوا است که وقتی رخ می دهد که شما مثلاً در زمینه تغییرات آب و هوا متخصص هستید و می توانید وقتی منکر علم ادعا می نماید که هیچ تغییر آب و هوایی رخ نداده، اطلاعات دقیقی به او ارائه کنید که نشان بدهد در یک دهه اخیر، دمای هوای میانه دنیا واقعا بالا رفته.

اما استراتژی دیگری رد تکنیک است که اساس آن بر پنج مرحله معیوب استدلالی منکران علم بنا شده.

منکرین اغلب فقط یک سری دیتا خام ناقص دارند و وقتی می خواهند با شما مباحثه نمایند، فقط این دیتاهای از پیش آمده را دارند، آنها در بخش دفاع از منطق سخن خود، خلع سلاح هستند و غافلگیر می شوند.

شما مجبور نیستید یک دانشمند باشید تا با انکار علم مبارزه کنید - هرکسی می تواند این کار را انجام دهد.

در ضمن لازم نیست از هر دوی این تکنیک ها بهره ببرید و تعیین هم نشده که استفاده توام از دو تکنیک، باعث افزایش کارایی آنها گردد.

تکذیب محتوا و رد تکنیک قرار نیست که یک منکر علم را یک دفعه متقاعد نمایند. اما به صورت آماری ثابت شده که آنقدر کارایی دارند که مخاطبان آنلاینی را که تمایل به یک منکر علم داشته اند را وادار به توجه و توقف دنبال کردن ادعاهای کذب نمایند.

3. نحوه برخورد شما با منکر علم بسیار مهم است

حالا ممکن است پیش خودتان فکر کنید که این راهبرد بیشتر به درد مناظره آنلاین می خورد یا بیشتر به درد بحث با کسی می خورد که سال ها خودش را در اطلاعات غرق ننموده باشد.

اما خبر خوب این است که شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد حتی منکران علم سرسخت هم می توانند نظر خود را تغییر دهند و این موفقیت بعد از تعامل آنها با شخص یا اشخاصی که با آنها اعتماد دارند رخ می دهد. به عبارت دیگر بیش از اینکه خود پیغام شما مهم باشد، مهم است که پیغام چگونه و به وسیله چه کسی به گوش منکران علم برسد.

اگر شما آرام باقی بمانید و احترام بگذارید، همدلی و صبر از خودتان نشان بدهید و شما به آنچه که منکر علم برای گفتن دارد، با دقت گوش کنید، می توانید جلب اعتماد کنید.

4- بسیاری از منکران علم حس می نمایند که اصرار به این کار به آنها هویت می دهد، معروفشان می نماید و آنها را عضو جامعه ای می نماید که در آن برخلاف جامعه عظیم تر که تنها متخصصان محترمند، آنها هم عزت و اعتباری دارند

جاناتان سویفت -طنزنویس، شاعر و نویسندهٔ ایرلندی - یک بار گفته بود که که شما نمی توانید با تکیه بر استدلالی که یک شخص از ابتدا به صورت اشتباه به دامنش نیفتاده باشد، او را از یک گمراهی بیرون بکشید. به عبارت ساده تر خیلی از منکران علم واقعا ته چاه نیفتاده اند و دلیل انکار علمشان یک انگیزه قوی است و باز به عبارت ساده تر وقتی کسی نمی خواهد بفهمد، شما نمی توانید او را وادار به فهمیدن کنید.

یک چیز جالب این است که وقتی از یک منکر علم می پرسید که من آخر چه شواهدی به تو ارائه کنم که قانع بشوی، اشتباه می کنی، معمولا سکوت می نماید.

در سال 2018 از کنفرانس بین المللی زمین مسطح در دنور در کلرادو تماشا کردم و این اتفاق دقیقا برای من افتاد. اگرچه نتوانستم هیچ کسی را قانع کنم، اما توانستم وادارشان کنم به من گوش نمایند. احساس کردم که آنچه آنها ندارند، فکت ها نیست، بلکه حس اعتماد است.

آن ها حس بیگانگی و آوارگی ناشی از یک فرهنگ عظیمتر را داشتند، فرهنگ و جامعه ای که مملو از نخبگان و متخصصانی بود که آن ها را تحقیر می کردند و همواره به آن ها می گفتند چه نمایند.

در این محیط، آن ها به این نتیجه رسیده بودند که با اعتقادات عجیب و غریبی که یک جامعه و هویت جایگزین را برایشان تعریف می نماید، می توانند یک هویت نو برای خودشان بسازند.

اگر می خواهید آن ها را متقاعد کنید، باید نه تنها بر آنچه که آن ها اعتقاد دارند، تمرکز کنید، بلکه باید بدانید که چرا آن ها آن چنین باوری پیدا نموده اند.

5. انکار علم اشتباه نیست - دروغ و شیطنت و مکر عظیم پنهانی در پشت آن پنهان است!

مکانیسم آغاز انکار دانش این است که اعتقادی ساخته بگردد که دیگران بتوانند باورش نمایند.

نکته کلیدی این است که بیشتر منکران علم صرفا و فقط سربازان ساده و پیاده های ارتش منکران علم هستند. ژنرال هایی با اهداف خاص این آدم ها را رادیکال می نمایند و جلوی شما می اندازند!

افرادی هستند که عمداً برای اهداف خودخواهانه، اعم از مالی، سیاسی یا ایدئولوژیک، اطلاعات غلط علمی ایجاد می نمایند. این اطلاعات غلط سپس جامعه عظیمتری را تغذیه می نماید و در آنجا به وسیله رسانه های اجتماعی و رسانه های حزبی تقویت می گردد.

این یک ذهنیت ما در مقابل آن ها ایجاد می نماید، حتی در خصوص اطلاعات بنیادی و به صاطلاح بی ضرر علمی!

هنگامی که مردم را به میزان کافی قطبی کردید و جامعه را چندپاره کردید و به آنها تنفر و بی اعتمادی از پاره دیگر را یاد دادید، می توانید کاری کنید که آنها هر چیزی را باور نمایند.

این دقیقاً همان نتیجه ای است که نابکاران و شیطان های سازندگان اطلاعات غلط می خواهند.

سازندگان تبلیغ دروغ و متخصصان پروپاگانداها با مهارت یک نسخه جایگزین از حقیقت می سازند و از آن برای کسب سود بیشتر و بعلاوه کنترل جامعه استفاده می نمایند.

اگر گاهی با یک منکر علم مشکل پیدا می کنید و حس نمی کنید که نمی توانید با او یک تبادل نظری محبت آمیز داشته باشید و احساس همدلی با او کنید، کافی است که به یاد بیاورید او یک قربانی این سیستم است. او عضو ساده پیاده نظامی است که به وسیله دست های آشکار یا پنهان رادیکال شده.