رایحه درمانی چیست و چه خواص و کاربردهایی دارد؟ - وبلاگ تفکر برتر

به گزارش وبلاگ تفکر برتر، رایحه درمانی یا آروماتراپی به تازگی محبوبیت زیادی پیدا نموده است. یکی از مزایایی که برای آن اسم می نمایند، کاهش استرس است. اما آیا تبلیغات زیاد این روزها درباره تأثیر رایحه درمانی و کاهش استرس حقیقت دارد؟ رایحه درمانی چقدر قدمت دارد؟ برای یافتن پاسخ این سؤال ها، ادامه مطلب را دنبال کنید. با خبرنگاران مگ همراه باشید.

رایحه درمانی یا آروماتراپی چیست؟

آروماتراپی یا رایحه درمانی یک روش درمانی و ترمیمی با استفاده از عصاره های گیاهی است که استفاده از آن ها می تواند شرایط کلی سلامت بدن و روح را بهبود ببخشد. گاهی اوقات آن را عصاره درمانی با گیاهان دارویی هم می نامند. در این روش از عصاره های معطر برای مقاصد پزشکی و بهبود سلامت کلی بدن، فکر و روح استفاده می شود. در واقع این روش برای بهبود سلامت روحی و فیزیکی و هر دو استفاده قرار می گیرد.

مشهور است که رایحه درمانی هم علم و هم هنر است. در سال های اخیر رایحه درمانی محبوبیت زیادی پیدا نموده است و به همین علت تحقیقات علمی متعددی روی آثار آن صورت گرفته است.

رایحه درمانی چقدر سابقه دارد؟

هزاران سال است که بشر از مزایای رایحه درمانی بهره می برد. در فرهنگ های باستانی مثل چین، هند، مصر و سایر فرهنگ های قدیمی از گیاهان معطر در قالب عصاره ها استفده می کردند. از عصاره های معطر برای اهداف پزشکی و حتی مراسم مذهبی استفاده می کردند. باستانیان معتقد بودند که این روش هم مزایای جسمی و هم مزایای روحی دارد.

قدمت تقطیر عصاره های گیاهی به ایران باستان و قرن دهم میلادی برمی شود. البته ممکن است این روش قرن ها پیش از آن هم به شکل های مختلف استفاده شده باشد. اطلاعات مربوط به تقطیر عصاره های گیاهی در قرن شانزدهم در آلمان منتشر شده است. پزشکان فرانسوی در قرن نوزدهم از مزایای احتمالی عصاره های گیاهی برای درمان بیماری های مختلف استفاده می کردند.

به مرور زمان از قرن نوزدهم داروهای شیمیایی جایگزین داروهای سنتی شدند اما پزشکان آلمانی و فرانسوی باز هم از مزایای گیاهان دارویی در درمان بیماری ها بهره می بردند.

کلمه آروماتراپی به وسیله یک عطرساز و شیمی دان فرانسوی به نام رنه موریس گاتفوسه در کتابی استفاده شد. این کتاب درباره همین موضوع نوشته شده بود و در سال 1937 منتشر شده بود. او پیش از این به آثار درمانی و ترمیمی لاوندر یا اسطوخودوس در درمان سوختگی ها پی برده بود. در این کتاب هم درباره استفاده از عصاره های گیاهی برای درمان مسائل مختلف پزشکی صحبت نموده است.

آروماتراپی چطور در درمان مسائل مختلف تأثیرگذار است؟

در آروماتراپی از رایحه عصاره ها و همین طور جذب آن ها به وسیله پوست با استفاده از محصولاتی که در ادامه نام می بریم، بیماری های مختلف درمان می شوند؛

• دستگاه های بخور
• نوشیدنی های آروماتیک
• نمک های حمام
• روغن های بدن، کرم، لوسیون برای ماساژ و استفاده موضعی
• بخاردهنده های صورت
• کمپرس گرم و سرد
• ماسک های صورت

این محصولات را می توانید به تنهایی یا با روش های دیگر بهره ببرید. صدها نوع عصاره گیاهی وجود دارد که هر کدام خواص و ویژگی های متفاوتی دارند.

عصاره های گیاهی را این روزها می توانید از داروخانه ها، از فروشگاه های محصولات آرایشی و بهداشتی و… خریداری کنید. موقع خرید این محصولات دقت کنید و عصاره هایی را خریداری کنید که از اصالت و خلوص آن ها اطمینان دارید.

مزایای رایحه درمانی

مزایای فراوانی برای آروماتراپی مطرح می شود. بعضی از آن ها با تحقیقات علمی ثابت شده و بعضی دیگر از روی تجربه، نتایج مثبتی نشان داده است. از جمله می توان به مزیت های زیر اشاره نمود؛

• مدیریت درد
• بهبود کیفیت خوابکاهش استرس، اضطراب و تنش
• تسکین درد مفاصل
• درمان و بهبود سردرد و میگرن
• کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی
• کاهش عوارض و ناراحتی های بعد از زایمان
• مبارزه با قارچ ، ویروس و باکتری های بیماری زا
• بهبود هضم غذا و تسکین دستگاه گوارش
• بهبود فرایند درمان بیماری ها
• تقویت سیستم ایمنی بدن

ادعاهای ثابت نشده

بعضی از مزایایی که برای آروماتراپی مطرح می شود، در تحقیقات علمی ثابت نشده است و فقط بر اساس تجربه مطرح می شود. در بسیاری از شرایط، تحقیقات محدودی روی خواص عصاره های گیاهی صورت گرفته است. مثلاً از مزایایی که برای آروماتراپی مطرح می نمایند یاری به درمان آلزایمر، درمان پارکینسون و مسائل قلبی است. این ویژگی ها هنوز به درستی تحقیق و آنالیز نشده است.

بیماری هایی که با آروماتراپی درمان می شود

رایحه درمانی می تواند به درمان بیماری ها و مسائل جسمی زیر یاری کند یا علائم آن ها را کمی تسکین دهد.

• آسم
• بی خوابی
• خستگی
• افسردگی
• التهاب
• نوروپاتی محیطی
• مسائل قاعدگی
• آلوپسی
• سرطان
• اختلال در نعوظ
• آرتروز
• یائسگی

عوارض جانبی

بیشتر عصاره های جانبی عوارض جانبی خطرناکی برای بدن ندارند و استفاده از آن ها بی خطر است. اما قبل از استفاده از عصاره های گیاهی باید نکاتی را بدانید و در نظر بگیرید. عصاره های گیاهی هم در صورت استفاده نادرست می توانند عوارض جانبی داشته باشند.

عصاره های گیاهی را مستقیما روی پوست استفاده نکنید. برای استفاده از عصاره ها روی پوست حتما باید آن ها را با یک روغن حامل یا پایه، ترکیب کنید یا اینکه عصاره ها را رقیق کنید. همواره قبل از استفاده از عصاره ها روی سطح وسیعی از پوست، مقداری از آن را روی بخش کوچکی از پوست امتحان کنید. اگر واکنش آلرژیک به آن نداشتید می توانید بدون نگرانی روی پوست بهره ببرید. بعضی عصاره های گیاهی مثل عصاره های مرکبات می توانند پوست را نسبت به تابش خورشید، حساس تر نمایند بنابراین اگر در معرض تابش آفتاب قرار دارید، بهتر است که از این عصاره ها استفاده نکنید.

بچه ها و زنانی که در دوران بارداری و شیردهی هستند باید با احتیاط از این عصاره ها استفاده نمایند و حتماً تحت نظر پزشک باشند. ممکن است لازم باشد که از مصرف بعضی از عصاره های گیاهی اجتناب کنید. هرگز عصاره های یگاهی را خوراکی مصرف نکنید مگر اینکه در قالب محصول خوراکی فراوری شده باشند.

بعضی از عوارض جانبی استفاده از عصاره های گیاهی

• راش یا بثورات پوستی
• حملات آسم
• سردرد
• نشان دادن علائم حساسیت
• تحریک پوست
• حالت تهوع

اگر مسائل زیر را دارید باید با احتیاط از عصاره های گیاهی بهره ببرید؛

• التهاب مخاط بینی آلرژیک
• آسم
• صرع
• فشار خون بالا
• اگزما
• پسوریازیس

رایحه درمانی و کاهش استرس

رایحه درمانی موضوعی است که در سال های اخیر بیشتر به آن توجه می شود. محصولاتی که در رایحه درمانی تجویز می شوند و در گذشته خیلی شناخته شده نبودند، امروزه در قفسه های فروشگاه ها دیده می شوند. امروزه همه مردم می توانند به راحتی محصولات رایحه درمانی مانند شمع های معطر و انواع عصاره های گیاهی را خریداری نمایند. از طرفی دیگر عرضه نمایندگان و فراورینمایندگان این محصولات هم به صورت گسترده آن ها را تبلیغ می نمایند. در تبلیغات، محصولات رایحه درمانی به اسم عوامل مؤثری برای ایجاد آرامش در بچه ها، کاهش استرس و داشتن زندگی سالم تر معرفی می شوند. اما آیا این تبلیغات با واقعیت مطابقت دارد و رایحه درمانی می تواند تا به این میزان مؤثر باشد؟

پژوهش درباره تأثیر رایحه درمانی در کاهش استرس

درباره رایحه درمانی پژوهش های کمی صورت گرفته است و پژوهش ها در این زمینه همچنان ادامه دارد. شاید با اطلاعات موجود، اثبات بعضی از تأثیرات رایحه درمانی مانند کاهش استرس کار آسانی نباشد. در حالی که باید پژوهش های بیشتری انجام شود، پژوهش های صورت گرفته فوایدی را برای رایحه درمانی اثبات نموده اند. بعضی از این فواید در ادامه آورده شده اند؛

• رایحه درمانی با ایجاد تغییر در امواج مغز می تواند رفتار افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
• رایحه درمانی سطح هورمون استرس یعنی کورتیزول را کاهش می دهد. در نتیجه، فرد روحیه بهتری خواهد داشت و استری کمتری را تجربه می نماید.
• رایحه درمانی با اسطوخودوس می تواند گریه نوزادان را کاهش دهد و باعث بهبود کیفیت خواب در نوزادان و بزرگسالان می شود.
• هر کدام از گیاهانی که در رایحه درمانی استفاده می شود، در افراد مختلف تأثیرات متفاوتی دارد.
• رایحه درمانی به شکل ماساژ می تواند به کاهش اضطراب و افسردگی یاری کند.
• استفاده از محصولات رایحه درمانی در ماساژ باعث می شود که ماساژ تأثیر بیشتر و ماندگارتری در برطرف خستگی داشته باشد. در خستگی فکری، این تأثیر مثبت مشهودتر است.

روشی برای کاهش استرس

رایحه درمانی یک درمان جادویی برای همه بیماری ها و اختلالات نیست اما شواهد علمی ثابت نموده است که می تواند در کاهش استرس مؤثر باشد.

رایحه درمانی گاهی عوارض جانبی ندارد و گاهی هم عوارض جانبی بسیار خفیفی دارد. به علاوه اینکه رایحه درمانی روشی است که مانع انجام سایر فعالیت ها نمی شود. در حالی که فعالیت های روزمره خودتان را انجام می دهید، می توانید به راحتی یک رایحه را در فضای اتاقتان پخش کنید و استرس خودتان را کاهش دهید. بعلاوه می توانید رایحه درمانی و سایر روش های کاهش استرس مانند ماساژ یا مدیتیشن را به صورت هم زمان انجام دهید. این کار به اثربخشی بیشتر روش های کاهش استرس یاری می نماید. از طرفی دیگر، همه افراد به محصولات رایحه درمانی دسترسی دارند. همه این دلایل باعث می شوند رایحه درمانی به یک روش مناسب، مطمئن و آسان برای کاهش استرس تبدیل شود. به ویژه برای افرادی با مشغله زیاد که به تأثیرات سریع احتیاج دارند، رایحه درمانی گزینه بسیار مناسبی است. می توانید برای رایحه درمانی از ایده های زیر بهره ببرید.

1. شمع های معطر

استفاده از شمع های معطر یکی از برترین روش ها برای بهره مندی از فواید رایحه درمانی است. احتمالا یکی از آسان ترین روش ها برای پخش کردن رایحه ها در فضای اتاق و بهبود روحیه، روشن کردن شمع های معطر است. این شمع ها مانند عود رایحه را در فضای اتاق پخش می نمایند و باعث می شوند فضای آرامش بخش تری داشته باشید. بعلاوه می توانید از آن ها در مدیتیشن و برای یاری به تمرکز بیشتر هم بهره ببرید. البته شمع ها نسبت به عود دود کمتری فراوری می نمایند و به همین علت ممکن است استفاده از شمع ها ترجیح داشته باشد.

هنگام خرید شمع های معطر، شمع هایی را انتخاب کنید که کیفیت بهتری داشته باشند و به میزان کافی رایحه دلخواه را در فضای اتاق پخش نمایند. در واقع باید در فراوری آن ها از رایحه بیشتری استفاده شده باشد.

2. دستگاه بخور

دستگاه های بخور می توانند عصاره های گیاهی را به بخار تبدیل نموده و در هوا پخش نمایند. این دستگاه ها با برق کار می نمایند و از ایمنی بالایی برخوردار هستند. دستگاه های بخور به شکلی مناسب و مؤثر رایحه ها را پخش می نمایند و روش مناسبی برای ایجاد یک فضای آرامش بخش هستند. به علاوه اینکه بعضی از این دستگاه ها طراحی زیبایی دارند و می توانید به راحتی آن ها را در فضای آرامش بخش خودتان جای دهید.

3. استفاده موضعی

یکی از روش ها در رایحه درمانی، استفاده موضعی از محصولات گیاهی است. استفاده موضعی روش مناسبی است که باعث می شود رایحه ای شما را همراهی کند که دیگران آن را استشمام نمی نمایند و آزرده نمی شوند. البته اگر فاصله کمی با شما داشته باشند و رایحه را هم استشمام نمایند احتمال اینکه آزرده شوند کم است. می توانید یک لوسیون گیاهی را به بدن خود بمالید یا چند قطره از عصاره های گیاهی بی ضرر برای پوست را با ضرباتی آهسته روی نقاط نبض خودتان بمالید و تا ساعت ها از رایحه آن ها لذت ببرید.

4. ماساژ

انجام هم زمان رایحه درمانی و ماساژ نسبت به انجام جداگانه هریک از این روش ها اثربخشی بیشتری دارد. اگر یکی از نزدیکان خودتان بتواند برای ماساژ همراه با رایحه درمانی به شما یاری کند، این یک روش مؤثر و مقرون به صرفه برای کاهش استرس است. البته حتی اگر مجبور بشوید به افراد یا مراکز حرفه ای مراجعه کنید و برای ماساژ هزینه ای پرداخت کنید، مطمئن باشید ارزش هزینه کردن را دارد.

5. مدیتیشن

مدیتیشن روشی برای ایجاد آرامش است که فواید زیادی دارد. رایحه درمانی می تواند فواید مدیتیشن را افزایش دهد. استفاده از عود ها هنگام تمرکز، یکی از روش های ترکیب رایحه درمانی با مدیتیشن است. قرار گرفتن در این شرایط می تواند استرس را کاهش دهد. حتی اگر یک مدیتیشن پنج دقیقه ای همراه با رایحه درمانی را تجربه کنید، فواید این روش را تأیید خواهید کرد. پیشنهاد می کنیم این روش را امتحان کنید.

جمع بندی

رایحه درمانی یکی از روش های درمانی قدیمی است که در سال های اخیر دوباره به آن توجه شده است. هنوز برای اثبات تأثیر این روی درمانی روی درمان بیماری ها، تحقیقات بیشتری احتیاج است. اما تجربه و تحقیقات کوچک، توانسته نتایج مثبت آن را روی درمان بعضی مسائل از جمله کاهش استرس نشان دهد. رایحه درمانی هم می تواند عوارض جانبی داشته باشد پس در استفاده از آن دقت کنید و زیر نظر پزشک از مزایای آن بهره ببرید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ تفکر برتر مگ را بخوانید.

منبع: Verywellmind, Healthline